معاون سابق وزیر ارتباطات با اشاره به طرح صیانت از کاربران فضای مجازی، با بیان اینکه بستن سرویس‌های گوگل امکان‌پذیر است، اما با این کار رشدی صورت نمی‌گیرد، گفت: باید این را در نظر داشته باشیم که آیا اگر طرح صیانت اجرا شود رشدی وجود خواهد داشت یا خیر. بخش زیادی از منتقدین پاسخ‌شان به این سوال «نه» است ؛نمی‌تواند رشدی داشته باشد.
وی در نشست جی‌تاک ادامه داد: طرح صیانت مثل این است که برای جلوگیری از ورود سارقان به یک ساختمان، گرگ‌هایی را در حیاط رها کنند و این گرگ‌ها ممکن است روزی خود این افراد را طعمه قرار دهند. طراحان این طرح می‌گویند که قرار نیست شبکه اجتماعی بسته شود اما باید این سرویس ها به حرف ما گوش دهند، سوالی که الان مطرح است این است که بالفرض به حرف شما گوش ندادند آن‌موقع تکلیف چیست؟ از طرفی دیگر افراد حاضر در این حوزه هم ترجیح می‌دهند در جایی حضور داشته باشند که چنین خطری تهدیدشان نکند.
همه چیز در ایران سیاسی می‌شود
وی در پاسخ به این نکته که طرح صیانت به‌دلیل کم‌کاری دولت در ارائه لایحه‌ای برای حفاظت از حقوق کاربران ارائه شد، توضیح داد: هر چیزی در ایران به یک موضوع سیاسی تبدیل خواهد شد پس مسئله این طرح این نیست شما اگر در خصوص این میز سوال بپرسید قاعدتا متخصصین این میز پاسخگو خواهند بود اما شما اگر دوست داشته باشید همین میز را سیاسی کنید خیلی راحت این اتفاق می‌افتد دقیقا اتفاقی که در ایران افتاده است همین است.
ناظمی در ادامه اظهار کرد: من حاضرم با هر کدام از اعضای کمیسیون طرح صیانت مجلس شورای اسلامی مناظره کنم اما وقتی این افراد حاضر به صحبت کردن نیستند بنده چه کاری از دستم برمی‌آید؟ بنده آمادگی خودم را اعلام میکنم که با هر کدام از اعضای شورای عالی فضای مجازی و اعضای کمیسیون طرح صیانت مجلس شورای اسلامی به گفت‌وگو و مناظره بنشینم.
وی در پاسخ به این سوال که چرا در زمانی که خودتان در دولت منصبی داشتید، کاری در جهت جلوگیری از پیش‌بردن این طرح نکردید، گفت: شما نمی‌توانید به من بگویید که چرا باران نمی‌آید وقتی ابزار انجام یکسری کارها و اقدامات را ندارم و هیچ کاری از دستم بر نمی‌آید. پنج سال پیش دولت لایحه‌ای برای ارائه به مجلس آماده کرد. اگر در لایحه‌ای بحث جرم‌انگاری وجود داشته باشد در این میان یک دعوایی میان مجلس و دولت اتفاق خواهد افتاد که مجلس معتقد است دولت حق ندارد لایحه‌ای بدهد که در آن جرم‌انگاری شده باشد و این فقط در اختیار مجلس و قوه قضاییه است که این کار را انجام دهد؛ ما جلسه‌ای را با رئیس مجلس وقت و معاون‌شان برگزار کردیم. در آن جلسه توافق شد که چون دولت نمی‌تواند این طرح را ارائه دهد بنابراین یک کارگروه مشترکی میان دولت و مجلس تشکیل شود و برای این که بعدا قوه قضاییه با این قضیه چالش نداشته باشد، این نهاد هم به این گروه اضافه شد.
راه حل جاسوسی نابودی اکوسیستم فناوری نیست
رئیس سابق سازمان فناوری اطلاعات در پاسخ به اینکه آیا امکان جاسوسی از داده کاربران وجود دارد، اظهار کرد: بله امکان جاسوسی وجود دارد و به نظر می‌رسد نهادهایی در آمریکا هستند که جاسوسی می‌کنند. ما هم به این مساله معتقدیم اما راه‌حل این مشکل، نابودی کلی اکوسیستم فناوری نیست. اما آیا تصمیماتی که ما گرفتیم به نفع امنیت ما بود؟ وقتی تلگرام فیلتر شد، همه از واتس‌اپ استفاده کردند که با اینستاگرام متعلق به یک شرکت آمریکایی هستند. یک راهکار مقابله با جاسوسی این است که تنوع خدمت ایجاد کنیم و بر روی یک موضوع تمرکز نداشته باشیم اگر قرار باشد تنوعی وجود داشته باشد که امکان جاسوسی و دسترسی به داده کاربران کاهش پیدا کند، با فیلترینگ تلگرام، ضد این راه‌حل رفتار می‌شود.
وی ادامه داد: راه‌حل دوم این است که ببینیم چه امکاناتی را می‌توان در مقیاس پایین ارائه دهیم. بعضی از امکانات مانند موتور جست‌وجو امکان‌پذیر نیست که در مقیاس پایین ارائه شود و باید کاربر زیادی وجود داشته باشد که بتوان موتور جست‌وجو ارائه داد چون نیمی از فاکتورهایی که صفحه مورد نظر را کاربر مشخص می‌کند، براساس رفتار کاربران قبلی تعیین می‌شود و کل کاربران فارسی‌زبان به این میزان نمی‌رسد که موتور جست‌وجو جدید عرضه کرد. یعنی موتور جست‌وجو باید یک میزان حداقلی داشته باشد درمقابل در حوزه مسیریاب، با مقیاس پایین هم می‌توان نمونه بومی عرضه کرد. همانطور که نمونه‌های بومی مسیریاب در ایران هم مورد استفاده کاربران قرار گرفته است و خدمت بیشتری هم می‌تواند ارائه دهد. شما اگر کاربر ایرانی را سر لج نیاندازید و آزادی‌هایش را محدود نکنید اتفاقا بیشتر رغبت به استفاده از محصولات و اپلیکیشن‌های ایرانی پیدا می‌کند چون امکانات بیشتری در اختیارش قرار می‌گیرد.
وی در ادامه بیان کرد: راه‌حل سوم این است که شما وارد اتحادهای استراتژیک با شرکت های دیگر جهانی شوید. مثلا شما تصور کنید به جای اینکه می‌رفتیم تلگرام را فیلتر کنیم، سهامدار تلگرام شویم آیا الان وضعیت اکوسیستم ما بهتر نبود؟ وضعیت دسترسی به داده‌های ما به شکلی بهتر اتفاق نمی‌افتاد؟ موضوع این است که آن طرفی که این طرح را می‌خواهد به مرحله اجحرا برساند نه دلیل خودش را می‌گوید نه حاضر به مناظره است و نه هیچ پاسخگویی دیگری! نماینده مجلس شاید کسرشانش باشد که بخواهد با ما صحبت و یا مناظره کند. اما حداقل کاری که می‌توانند انجام دهند این است که به حرف‌های ما گوش دهند.
ناظمی در پاسخ به این گفته که سخنگوی طرح صیانت گفته است هر مخالفی که بخواهد، اجازه حضور در این جلسه‌ها را به او داده خواهد شد، گفت: اجازه حضور به چه معناست؟ یعنی بنده به عنوان مخالف به آن‌جا بروم و فقط نظاره‌گر باشم و حرفی نزنم؟ این آقایان حتی در مورد پخش کردنش هم بارها تغییر نظر داده‌اند! مشارکت معنا دارد. مشارکت بدین معنا است که وقتی دو نفر در یک مکانی حضور دارند یک نفرشان یک خواسته و دیگری خواسته دیگری دارد، از دل این نشست یا یک خواسته جدید مطرح می‌شود و یا بر سر یکی از خواسته ها توافق می کنند اما در خصوص ما این اتفاق نخواهد افتاد. الان یک میلیون نفر مخالفت خود را با این طرح امضا کرده‌اند چه اتفاقی افتاد؟ تنها اتفاقی که افتاد این بود که نماینده مجلس گفت که یک میلیون که هیچ ۱۰۰ میلیون نفر هم امضا کنند ما کار خودمان را انجام می دهیم!
مسیریاب های بومی از ویز داده نمی گیرند
ناظمی در خصوص اجرای این طرح در کشورهای دیگر، توضیح داد: برخی می گویند در برخی کشورها مثل ترکیه این طرح اجرا شده است اما آن چیزی که در ادامه این طرح در کشوری مثل ترکیه آمده است و نماینده محترم مجلس از خواندن آن امتناع می‌ورزد این است که در ترکیه یک شهروند و یا شرکت می‌تواند از دولت به دلیل این دسترسی دولت شکایت کند. این شهروند نه تنها می‌تواند به دادگاه ترکیه بلکه به دادگاه اروپا هم می‌تواند شکایت کند و اگر در اروپا به نفع شهروند رای صادر شود نه تنها این دسترسی لغو می شود بلکه دولت باید جریمه آن را هم بپردازد. ماجرا این است که تفسیر دلخواهانه در مورد بیشتر قضایا مطرح می شود که در خوشبینانه‌ترین حالت این نشان از کمبود دانش و در بدبینانه‌ترین حالت هم ناامیدسازی جمعی است.
وی در مورد این سوال که گفته می‌شود مسیریاب های بومی داده های شان را از ویز می‌گیرند، اظهار کرد : مسیریاب های بومی از یک بستر اپن‌سورس نقشه با عنوان «اپن استریت مپ» استفاده می‌کنند و داده‌های شان را از ویز نمی‌گیرند. ویز نیز داده های خود را از این بستر تهیه می‌کند.
رئیس سابق سازمان اطلاعات فناوری درباره کندی پروژه شبکه ملی اطلاعات گفت : کندی در این شبکه وجود ندارد و کسانی که می‌گویند این پروژه به کندی پیش می‌رود، تلقی شان از شبکه ملی اطلاعات متفاوت است. اما بر اساس اسناد مدنظر این شبکه آنچه در حال حاضر استفاده می کنیم همان شبکه ملی اطلاعات است . شبکه ملی در تعارض با اینترنت نیست. آنهایی که از عملکرد شبکه ملی اطلاعات انتقاد می کنند یک شبکه مستقل از اینترنت مدنظرشان است.
دلایل فعالان استارتاپی در مخالفت با طرح حمایت از کاربران
همچنین فعالان استارتاپی در یک میزگرد تخصصی دلایل خود را در مخالفت با طرح حمایت از حقوق کاربران فضای مجازی و خدمات پایه کاربردی اعلام کردند.
محمد کشوری کارشناس حوزه فناوری اطلاعات با اشاره به طرح حمایت از حقوق کاربران فضای مجازی و خدمات پایه کاربردی گفت: در اینکه نیازمند قانون در فضای مجازی هستیم و فضا باید ضابطه مند باشد بحثی نیست. همانطور که قانون جرایم رایانه ای نیز در زمان خودش که حدود ۱۲ سال پیش به تصویب رسیده قانون پیشرویی محسوب می شود و هم اکنون نیز برای بسیاری از جرایم با استناد به این قانون حکم داده می‌شود.
وی گفت: اما موضوع این است که طرح صیانت کیفری نبوده و به نوعی رگولیشن حوزه فناوری اطلاعات محسوب می‌شود که ایرادات جدی دارد.
وی با تاکید بر اینکه کشمکش میان دولت ها و پلتفرم ها مربوط به یک کشور خاص نبوده و موضوعی است که طی سالهای اخیر در اروپا، آمریکا و کشورهایی مانند ترکیه نیز دیده می‌شود افزود: حتی شاهد بودیم که پلتفرم ها دارای قدرتی هستند که می توانند اکانت رئیس جمهور یک کشور را غیرفعال کند. اما موضوع این است که دولت ها با این پلتفرم ها وارد مذاکره شده و مشکل را برطرف می کنند.
رضا الفت نسب دبیر اتحادیه کسب و کارهای اینترنتی نیز با تاکید بر اینکه در طرحی مانند موتور جستجوی بومی قصد این است که چرخ را دوباره اختراع کنند و با وضعیت فعلی، این موضوع صرفه اقتصادی نخواهد داشت.
وی با اشاره به طرح حمایت از حقوق کاربران فضای مجازی نیز گفت: کل اکوسیستم با این طرح مخالف است اما در جریان این انتقادها نباید اعتماد به نفس پلتفرم های داخلی و کسب و کارهای استارتاپی که هم اکنون در کشور فعالیت دارند را گرفت چرا که این جوانان با امید و موفقیت در حال کار کردن هستند و در این صورت انگیزه ای برای فعالیت نخواهند داشت.
