نابسامانی افسارگسیخته بازار خودرو در حال ورود به سه سالگی است. طی دو سال اخیر بازار خودرو که از چالش‌های ساختاری رنج می‌برد، با هر خبر هیجانی و تغییر قیمت ارز، دچار نوسان شد، به شکلی که کوچک‌ترین محرکی بر هیجانات و قیمت‌های کاذب این بازار دامن زد. در این آشفته بازار نه تولیدکننده راضی است، نه مصرف کننده. نه قیمت‌ها معقول است و نه کیفیت آنچنان که باید نظر مشتریان را تأمین می‌کند. تنها گروهی که در این بازار خوشحال و راضی هستند، دلالانی هستند که از ضعف سیاست گذاری به بهترین نحو استفاده می‌کنند و سودهای عجیبی را از محل اختلاف قیمت کارخانه و بازار به جیب می‌زنند. سودهای عجیبی که بسیاری از مردم عادی را هم به تکاپو انداخته تا با ثبت نام خودرو در کارخانه و فروش در بازار آزاد، از این سود بی بهره نمانند.
وزارت صمت به ویژه در دوره رزم حسینی به صورت تلویحی و گاهاً مستقیم تمایل خود را به آزادسازی قیمت خودرو جهت کاهش زیان دهی خودروسازان نشان داد و مجلس هم با تدوین طرحی، برای متعادل سازی عرضه و تقاضا و شفاف سازی فرایند فروش و تولید، فروش خودرو از طریق بورس کالا را پیگیری می‌کند که این طرح هنوز به صحن مجلس نیامده است.
در این بین با توجه به اتمام دولت دوازدهم و عدم تصویب طرح خودرویی ایدرو در ستاد اقتصادی دولت، به نظر می‌رسد تنها طرح موجود برای صنعت خودرو طرح مجلس تحت عنوان «طرح تحول بازار و صنعت خودروی سبک» باشد که عرضه خودرو در بورس نیز یکی از محورهای اصلی آن است. که اتفاقاً همین محور، یکی از نقاط اصلی اختلاف نظر دولت و مجلس درباره این طرح بود. عده‌ای از نمایندگان مجلس خواستار عرضه تمامی محصولات خودروسازان در بورس هستند اما برخی معتقد به عرضه خودروهای پرتیراژ در بورس هستند؛ مسئولان وزارت صمت و ایدرو هم از اساس، با عرضه خودرو در بورس مخالف هستند. صالحی نیا رئیس ایدرو به مهر می‌گوید: هنوز وضعیت برای اینکه متقاضیان واقعی خودرو بتوانند در بورس بیایند و شرایط خرید پیدا کنند، مهیا نشده است. لازم است از نمایندگان بورس کالا در جلسات مجلس دعوت و از آنها درخواست شود که شرایط را مهیا کنند. هر چند با شرایط فعلی ما نمی‌خواهیم با یک شرایطی وارد شویم که با مشکلات بیشتری مواجه شویم.
از سویی دیگر اگرچه دهقان دهنوی رئیس سازمان بورس و اوراق بهادارضمن مخالفت با عرضه خودرو در بورس، گفته بود که خودرو، کالای مناسبی برای ورود به بورس نیست، اما اخیراً در نامه‌ای به شورای رقابت خواستار معرفی فهرست افراد دخیل در جریان امور قیمت‌گذاری خودرو شده است؛ نامه‌ای که احتمالات را برای به نتیجه رسیدن عرضه خودرو در بورس کالا در مجلس، تقویت کرد.
عرضه خودرو در بورس هنوز نهایی نشده است
در همین رابطه، علی جدی عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس، اظهار داشت: هنوز در کمیسیون جلسه جدیدی در مورد طرح تحول بازار و صنعت خودروی سبک نداشتیم. کمیسیون در صدد برگزاری جلسه در این رابطه بود که بحث سیمان مطرح شد.
وی افزود: در جلسات قبلی اصلاحیه ماده ۴ طرح انجام و با بحث واردات خودرو به صورت مشروط موافقت شد؛ بررسی جزئیات این ماده ماند که مقرر شد در اولین جلسه کمیسیون به این موضوع رسیدگی شود.
جدی گفت: همچنین عرضه خودرو در بورس هنوز نهایی نشده و وزارت صمت هم مخالف این موضوع است؛ از این رو ما به دنبال قانونی کردن این موضوع هستیم تا عملاً جلوی دور زدن قانون توسط وزارتخانه‌ها و نهادها گرفته شود و خودرو در بورس عرضه شود.
وی تاکید کرد: عرضه خودرو در بورس جلوی رانت‌ها را خواهد گرفت. صنعت خودروی ایران انحصاری است و وضعیتی دارد که هم مصرف‌کننده و هم تولیدکننده از آن ناراضی هستند. با عرضه در بورس می‌توان فرایند تولید و عرضه را شفاف کرد. همچنین هم قیمت واقعی می‌شود و هم فاصله قیمت بازار و خودروساز از بین می‌رود.
عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس در مورد نامه رئیس سازمان بورس به شورای رقابت برای ارائه فهرست افراد در جریان امور قیمت‌گذاری خودرو، گفت: ما هنوز با بورس صحبت نکرده ایم و این نامه را راسا خود رئیس سازمان بورس ارسال کرده است.
وی در مورد زمان برگزاری جلسه کمیسیون صنایع برای بررسی طرح خودرو، تصریح کرد: اگر آقای رئیسی وزرا را معرفی کند کمیسیون‌ها به این موضوع خواهند پرداخت اما اگر وزرا را با فاصله معرفی کند، روز یکشنبه طرح خودرو را در کمیسیون صنایع بررسی خواهیم کرد. اما تا جایی که مطلع هستم طی همین هفته وزرای دولت سیزدهم معرفی خواهند شد.
