عدم استقبال ارمنیها از واکسنهای تزریقی در کشور ارمنستان، موجب شد دولت این کشور برای جلوگیری از فاسد شدن واکسنهای وارداتی کرونا آنها را به رایگان در اختیار متقاضیان کشورهای دیگر قرار دهد.
به این ترتیب ایرانیها که بعد از دو سال فرصتی برای سفر خارجی پیدا کردند، از یک سفر خارجی ارزان به کشور همسایه با هدف تزریق واکسن استقبال کرده و حاضر شدند خطر سفر برای تزریق واکسن کرونا -خارج از اولویتهای سنی- را به جان بخرند و ازدحام در مرزها و ماندن در صفهای طویل را تحمل کنند. دولت ارمنستان هم اگرچه قبلاً اعلام کرده بود که هیچ محدودیتی برای تزریق واکسن ندارد اما بعداً شرایطی را از جمله اقامت ۱۰ روزه اعلام کرد تا بتواند از این محل به سود بیشتری برسد. هنوز هم معلوم نیست در روزهای آینده برای تزریق دوز دوم چه شرایطی را اعلام کند.
در واقع ارمنستان پس از جذب گردشگران به کشور و استقبال آنها به این فکر افتاد که میتواند سود بیشتری از محل این سفرها به دست بیاورد. چون به طور حتم گردشگری که مجبور است ۱۰ روز در این کشور بماند، باید هزینه زیادی نیز برای سفرش در این کشور خرج کند.
در این میان تنها کشور ارمنستان نبود که از محل ورود ایرانیها توانست صنعت گردشگری مرده خود را احیا کند، بلکه دولت ایران هم از این سفرهای خروجی عایدی داشت در این گزارش به بررسی هزینههایی که هر ایرانی قبل از سفرش به ارمنستان میکند، پرداخته شده است.
هزینههای حمل و نقل برای رسیدن به ارمنستان
هر چند واکسیناسیون در ارمنستان رایگان انجام میشود، اما ایرانیها پول کمی برای سفرهایشان هزینه نمیکنند. ایرانیان از چند طریق به ارمنستان میروند. یک راه از طریق خرید تورهای گردشگری است که در آن صورت هر تور برای سه روز حداقل ۵ تا هفت میلیون تومان بسته به نوع هتل و خدمات، قیمت دارد. این تورها توسط آژانسهای مسافرتی با عنوان تور گردشگری واکسن ارمنستان فروخته نمیشود چون این اقدام تخلف محسوب میشود؛ اما غالباً متقاضیان این تورها با همین هدف، تور ارمنستان می خرند و در نهایت از آژانس راهنمایی میگیرند که چطور در ارمنستان واکسن بزنند.
البته این تورها به کشور همسایه را بیشتر افرادی که راه و روش سفر به صورت انفرادی را به این کشور نمیدانند می خرند. وگرنه خیلی از افراد حتی با خودروی شخصی تا مرز میروند و از آنجا سوار بر تاکسیهای ایروان میشوند.
هر چند واکسیناسیون در ارمنستان رایگان انجام میشود اما ایرانیها پول کمی برای سفرهایشان هزینه نکردند
یک راه دیگر سفر به ارمنستان از طریق کاپوتاژ خودروست که در ایران توسط کانون جهانگردی و اتومبیلرانی ایران وابسته به وزارت میراث فرهنگی انجام میشود. این کانون بابت کاپوتاژ و گواهینامه بین المللی، از هر مسافر ایرانی حدود ۵۰۰ هزار تومان هزینه میگیرد. هر چند که تعداد متقاضیان برای کاپوتاژ خودرو به سمت ارمنستان به دلیل گرانی بنزین در کشور مقصد، زیاد نیست اما هستند افرادی که از این مزیت استفاده میکنند.
پرواز به سمت ارمنستان نیز در روزهای اخیر از ۵ مسیر در هفته به ۱۱ پرواز افزایش پیدا کرده است. در حال حاضر شرکت ارمنی ایرکمپانی دو پرواز بین ایروان_ تهران و شرکت هواپیمایی ارمنیا ایرویز پنج پرواز در این مسیر انجام میدهد. از سوی دیگر شرکت ارمنیا ایرویز دو پرواز نیز بین ایروان_تبریز دارد.
نرخ بلیت هواپیما با پرواز ارمنی از ۳ تا ۸ میلیون تومان از مبدا تهران متغیر است، همچنین در حال حاضر هیچ پرواز ایرانی به سمت ارمنستان نمیرود.
سفر با اتوبوس هم دو روز در هفته انجام میشود و اگرچه این مسیر نزدیک به یک روز زمان میبرد، اما برای مسیر رفت از تهران به ایروان حدود ۷۰۰ هزار تومان قیمت دارد تقریباً همین هزینه برای سفر با اتوبوس در مسیر برگشت از ایروان به تهران هزینه میشود. از آنجا که هر کسی باید دو بار به ارمنستان سفر کند هزینههای حمل و نقل با هر یک از این روشها و مسیرها دو برابر خواهد شد.
عوارض خروج از کشور برای هر ایرانی
غیر از این، تفاوتی ندارد مسافران از مرز زمینی وارد ارمنستان شوند یا از مرز هوایی. در هر دو صورت، هر ایرانی باید برای خروج از کشور بار اول ۴۰۰ هزار تومان و برای سفر دوم ۶۰۰ هزار تومان بپردازد یعنی هر فردی باید علاوه بر هزینههای دیگر، یک میلیون تومان نیز بابت خروج از کشور، عوارض به دولت بدهد.
هزینه تست منفی پی سی آر
در زمان ورود به کشور ارمنستان، مسافر باید یکی از دو مدرک زیر را به همراه داشته باشد یا نتیجه تست منفی تشخیص بیماری کرونا که بیشتر از ۷۲ ساعت از آن نگذشته باشد یا گواهی واکسیناسیون کامل در برابر بیماری کووید ۱۹.
در صورتی که واکسن مورد استفاده، یک دوزی باشد، گواهی واکسیناسیون باید به گذشت حداقل ۲۸ روز از زمان واکسیناسیون و در صورتی که واکسن طی چندین دوز تزریق شود به گذشت حداقل ۱۴ روز از تاریخ دریافت آخرین دوز آن اشاره داشته باشد.
هزینه هر تست منفی پی سی آر برای هر ایرانی حداقل ۳۵۰ هزار تومان است این هزینه نیز در نهایت به جیب دولت خواهد رفت بنابراین تنها از محل عوارض خروج از کشور و تست کرونا، هر ایرانی که به ارمنستان میرود حداقل یک میلیون و ۳۵۰ هزار تومان مستقیماً به جیب دولت میریزد.
آن طور که روح الله لطیفی سخنگوی گمرک ایران گفته است: «از اول تیرماه تا روز گذشته ۱۴ هزار و چهار نفر به ارمنستان سفر کردند. در واقع از ابتدای تیرماه سال جاری تا پایان روز ۲۵ تیر ماه، ۱۰ هزار و ۹۳ نفر از مرز زمینی نوردوز در استان آذربایجان شرقی به سمت این کشور رفتهاند. دراین مدت ۳۵ پر واز نیز از فرودگاه امام (ره)، سه هزار و ۹۱۱ مسافر را به مقصد ارمنستان منتقل کرده است.»
بنابراین با یک حساب سرانگشتی میتوان گفت تنها ۱۴ میلیارد تومان از محل عوارض مستقیماً به حساب دولت رفته است. این هزینهها قطعاً جدا از هزینههای جانبی دیگر است. به این هزینهها باید اضافه کرد که دولت ایران برای هر فرد بابت دو دوز تزریق واکسن، حدود ۱۷ دلار هزینه میکند که در صورت تزریق واکسن در ارمنستان، این هزینه نیز برای دولت صرفهجویی میشود!
درآمدی که ارمنستان از کنار واکسن رایگان به دست میآورد
جدا از اینکه ایران بابت سفر ایرانیها به ارمنستان درآمد دارد، ارمنستان نیز از این قضیه توانسته به نفع احیای صنعت گردشگری خود استفاده کند. در واقع ایرانیها صنعت گردشگری ارمنستان را در دوران کرونا زنده کردند!
هر کسی که در این کشور واکسن میزند تا پیش از ۱۵ جولای باید سه روز در ایروان میماند چون اجازه پرواز نداشت. برای برگشت به ایران نیز باید از تاریخ تست سه روز بیشتر نگذشته باشد در غیر این صورت باید هزینه هنگفتی بابت تست خروج به دولت ارمنستان بدهد.
اما به تازگی ارمنستان تاکید کرده، از روز ۱۵ جولای به بعد هر متقاضی واکسن حداقل باید ۱۰ روز اقامت داشته باشد. این در حالی است که این کشور ظرفیت پذیرش گردشگران انبوه را ندارد به همین دلیل است که اکنون با هجوم ایرانیها به این کشور، نتوانسته مراکز اقامتی مناسبی در اختیارشان قرار دهد از طرفی ایرانیها در رمزها با مشکل مواجه هستند و خیلی از آنها طبق تصاویر منتشر شده، پشت مرزها ماندهاند یا در خیابانها خوابیدهاند تا بتوانند واکسن دریافت کنند.
همچنین اگرچه ویزای ارمنستان فرودگاهی است اما حدود ۱۰ دلار هر ایرانی باید به این کشور بابت ویزا بپردازد در اینجا نیز هزینهای مستقیماً به حساب دولت ارمنستان واریز میشود.
بدعهدی کشورهای واردکننده واکسن به ایران، عدم استقبال ارمنیها از واکسن تزریقی، موجب شده تا گردشگری ارمنستان از محل تزریق رایگان رونق بگیرد
در واقع میتوان گفت بدعهدی کشورهای وارد کننده واکسن به ایران، کند بودن روند تزریق واکسن، مورد تأیید نبودن واکسن ایرانی در سازمان بهداشت جهانی موجب شده تا ایرانیها دیگر منتظر واکسنی که قرار است براساس زمان بندی اعلام شده، رایگان به آنها تزریق شود، نمانند.
خیلیها به سفر ایرانیها به ارمنستان آن هم در شرایط نامناسب انتقاد کردهاند و پرسیدهاند که چرا ایرانیها به این مرحله رسیدهاند که عزتشان در این سفرها لکه دار شود، برخی از مسئولان هم در پاسخ و واکنش به این انتقادها گفتهاند، عوارض ناشی از تزریق این واکسن تحت پوشش بیمه نیست و نمیدانیم چه عوارضی خواهد داشت و چون این واکسنها در حقیقت روی دست دولت ارمنستان مانده، سلامت آن را تأیید نخواهیم کرد چون از روند نگهداری واکسنها مطمئن نیستیم.
فرصتی که بخش خصوصی میتوانست در ایران داشته باشد
در این میان برخی دیگر بر این باور هستند که بخش خصوصی میتوانست با ورود واکسن به ایران و اجرای طرح گردشگری واکسن در جزایری مانند کیش این فرصت را به جای اینکه در ارمنستان ایجاد کند، در ایران فراهم میکرد اما با ورود واکسن توسط بخش خصوصی مخالفت شد.
در واکنش به این موضوع کیانوش جهانپور مدیر کل روابط عمومی وزارت بهداشت گفته: وزارت بهداشت هیچ مخالفتی با واردات واکسن توسط شرکتهای خصوصی نداشته و ندارد. وزارت بهداشت، ۳۸ مورد مجوز واردات واکسن صادر کرده است، اما شرکتهای خصوصی در زمینه واردات واکسن کرونا موفق عمل نکردند.
