رانتی شدن واردات خودرو در شرایط تحریم / نبود منع قانونی برای واردات خودرو

امیر حسن کاکایی در گفتگو با پرونده نیوز، در خصوص واردات خودرو، اظهار کرد: واقعیت این است که در حال حاضر منع قانونی برای واردات خودرو نداریم و مجلس قانونی تصویب نکرده که جلوی واردات را بگیرد. در سال ۹۶ با درخواست بانک مرکزی قانون تصویب کردند و برای مدیریت مصرف ارز در دوران تحریم به پیشواز رفتند. اکنون منابع ارزی حل و مشخص نشده و مشکل کمکان باقی است.
وی افزود: از نظر قانونی اتفاق خاصی نیفتاده؛ هنوز شرط بانک مرکزی پابرجاست. آیین‌نامه ای که گذاشتن هیچ خاصیتی ندارد که باعث واردات خودرو و رقابتی شدن بازار شود. قانون جدید یک فرق کوچکی دارد و آن محدود کردن قیمت ۲۰ هزار دلاری است، با این حال چیزی مشخص نیست که تعرفه ۱۰ درصد کردند، در حقیقت وزارت دارایی و شورای عالی کل نظام تعرفه ای هستند که می توانند تعیین کننده باشند؛ اگر چنین کاری انجام دهند، همه چیز به هم می ریزد.
کارشناس خودرو، ادامه داد: تهاتر از قبل هم وجود داشت و کسی جلوگیری نمی کرد و مزیت ایجاد نشد. صادرات برخی مواقع انقدر به صرفه می شود که آن کالا را از بین ببرند، اینگونه نظام تعرفه به هم می ریزد. چیز عجیبی نیست که جواب بدهد اگر در شرایط تحریم کنونی واردات انجام شود کاملاً رانت می شود.
وی در خصوص ابعاد آیین نامه جدید واردات خودرو، بیان کرد: ابعاد آیین نامه این را نشان می دهد که قوانین معمولی و تشویق باشد. استادهای اقتصاد روش کنترل ارز را اینگونه ارزیابی می کنند که تعادل ارزی برقرار شود که در این کار تئاتر اتفاق می‌افتد. اگر سیاست بانک مرکزی در وضعیتی بر عکس فرض کنیم که تحریم ها برداشته شود و تبادل ارز آزاد شود، این آیین نامه به ضرر واردات خودرو می شود و واردات آن بازهم کاملا رانتی می شود. در شرایط عادی اگر تحریم نباشد، قوانین باید جوری باشد که رقابت شکل بگیرد و این سوال پیش می آید که زمانی که واردات خودرو آزاد بود چرا کسی خودرو ۱۰۰ هزار دلاری وارد نمی کرد؟ وقتی سقف ۲۰ هزار دلاری میگذاریم، اشتباه بزرگی کرده ایم.
کاکائی، در خصوص حضور خودروهای باکیفیت در ایران، تاکید کرد: مسئولین تصور شان بر این است که هندی ها تمایل دارند در بازار ما سرمایه گذاری کنند؛ اما این اشتباه است چون آن ها کاملاً به شرایط بین المللی و تحریم آگاه هستند. در شرایط کنونی از کسانی که خودرو ۳۰۰ میلیون تومانی وارد می‌ کنند، چه انتظاراتی داریم؟ احتمالاً بیشترین امکانات را از آن توقع داریم، تاجری که خودروی ۳۰ هزار دلار ای می آورد، سود بیشتری می برد و درد سرش هم کمتر می شود و کسی که به آن نیاز داشته باشد خریداری می کنند.
وی ادامه داد: چنانچه در شرایط کنونی واردات خودرو را دستوری کنند و وقتی دستوری شود، بازار رقابتی نمی‌شود و رانت ایجاد می شود. در این شرایط آیین نامه رانتی را آزاد می‌کند. مذاکره با یک خودروساز متوسط ۶ ماه طول می‌کشد، آقایان ادعا کردند، در عرض دو یا سه ماه خودرو وارد می کنند، معنی آن این است که آن خودروساز مدنظرشان از قبل مشخص بوده و آماده است.
کارشناس خودرو، در خاتمه خاطر نشان کرد: خودروساز اصلی همه رفتند، تا زمان رفع تحریم ها بر نمی گردند. خودروسازهای کوچک که تحریم‌ها برایشان اهمیتی ندارد و چنانچه تحریم‌ها باشد برایشان مشکلی پیش نمی آید، برای سرمایه گذاری پیش می آیند. بسیاری از سرمایه گذاران خارجی دوست دارند، برگردند؛ اما در شرایط کنونی امکان آن وجود ندارد. متاسفانه برخی از مسئولین طوری صحبت میکند که گویا تمام خودروسازان صف کشیدن که برگردند. هر کارخانه ای بخواهد ساخت و خط تولید را بیاندازد، یکی دو سال طول میکشد و اگر تحریم‌ها برای چندین سال برداشته نشود، عملاً قانون ها و تلاش ها بی فایده است.