نگاهی به فروشگاه‌های زنجیره‌ای مختلف نشان می‌دهد که اکثر این فروشگاه‌ها وام‌های چند صد میلیونی با بازه پرداخت چند ساله و سود بسیار کم دارند. برخی از این فروشگاه‌ها حتی در زمینه تجهیز مکان نیز کمک بسیار قابل توجهی می‌کنند
این روزها فروشگاه‌های زنجیره‌ای مختلف در حال واگذری حق امتیاز شعبه یا همان فرانچایز به خرده فروشان محلی و هر کس دیگری که شرایط لازم را داشته باشند هستند. فروشگاه‌های زنجیره‌ای مختلف شرایط متنوع و متفاوتی برای واگذاری فرانچایز یا شعبه دارند.
در چنین شرایطی پرسشی که پیش روی خرده فروشان محلی و دیگر علاقمندان به کسب فرانچایز قرار دارد این است که سود بیشتر در انتخاب کدام مسیر است؛ یک مغازه صد در صد مستقل یا دریافت فرانچایز از یک فروشگاه معروف؟
جرد هچت، متخصص استراتژی کسب و کارهای کوچک که در حوزه کارآفرینی و امور مالی مشاغل کوچک فعال است معتقد است که باید نقاط ضعف و قوت فعالیت به عنوان یک فرانچایز را به دقت بررسی کرد و بعد با توجه به ظرفیت‌ها دست به انتخاب زد.
وی با اشاره به جذابیت فرانچایز نسبت به شروع مستقل یک کسب و کار کوچک این انتخاب را دارای مزایایی می‌داند، اما تاکید می‌کند که نباید فکر کرد گرفتن فرانچایز تضمین کننده موفقیت صد در صدی است.
در این گزارش با هم نگاهی به مزایای و معایب فرانچایز از نگاه هچت خواهیم داشت و آن را با شرایط فرانچایزها به خصوص در حوزه فروشگاه زنجیره‌ای مقایسه می‌کنیم.
مزایای فرانچایز
آیا به کسب فرانچایز یک برند خاص علاقمند هستید یا می‌خواهید کسب و کار خود را به هر دلیل با یک فرانچایز خاص شروع کنید؟ فارغ از انتخاب برند و مزایای خاص آن گرفتن فرانچایز مزایای عمومی خاص خود را دارد.
حذف مرحله راه اندازی و کاهش هزینه‌ها
مشکل ترین بخش داشتن یک کسب و کار مسلماً در مرحله راه اندازی آن است، جایی که شما باید یک طرح کسب‌وکار بنویسید، تحقیقات بازار انجام دهید، حداقل محصول با دوام ایجاد کنید، آن محصول را آزمایش کنید و سپس فرصت و تهدیدها را بسنجید. خرید حق امتیاز به شما کمک می کند از این بخش صرف نظر کنید. فروشگاهی که به شما فرانچایز می‌دهد قبلاً این آزمایش‌ها را انجام داده و حالا تنها کافی است که شما همان راه را به آسان‌ترین شکل طی کنید. به جز هزینه‌های مالی راه‌اندازی، هزینه‌ها برای شما به شدت کاهش می‌یابد و گاهی حتی به صفر می‌رسد.
نگاهی به فروشگاه‌های زنجیره‌ای مختلف نشان می‌دهد که اکثر این فروشگاه‌ها وام‌ها چند صد میلیونی با بازه پرداخت چند ساله و سود بسیار کم دارند. برخی از این فروشگاه‌ها حتی در زمینه تجهیز مکان نیز کمک بسیار قابل توجهی می‌کنند.
نام مشخص و مشهور داشتن
اگر همین امروز یک فروشگاه باز کنید باید هزینه و زمان بسیاری صرف کنید تا نام آن تنها در سطح محله شما شناخته شود. اما کار کردن با یک فروشگاه مشهور به شما یک نام مشهور و معتبر می‌دهد که مشتری آن را به سرعت تشخیص می‌دهد و می‌داند چه در انتظارش است. در مورد فروشگاه‌های زنجیره‌ای همکاری با یک برند مشهور باعث می‌شود تا خریدار از کمترین قیمت ممکن، استاندارد بودن اجناس و تنوع آن‌ها مطمئن باشد.
دسترسی آسان‌تر به منابع مالی و خرید ساده‌تر و ارزان‌تر اجناس
راه اندازی یک مغازه خرده فروشی هزینه‌بر است. آن چنان که گفته شد فرانچایز این هزینه را برای شما به شدت کاهش می‌دهد یا گاهی به صفر می‌رساند. به جز این شما برای تامین اجناس خود نیاز ندارید با چندین و چند واسطه، شرکت مختلف و راننده مواجه شوید. فروشگاه زنجیره‌ای مادر تمام این موارد را حذف می‌کند، هزینه شما را کاهش می‌دهد و تامین روزانه اجناس شما را هماهنگ می‌کند.
تبلیغات گسترده و مجانی!
شما به عنوان یک کسب‌وکار محلی تنها می‌توانید در محدوده خود تبلیغ کنید و احتمالا به فکر تبلیغات گسترده محیطی و شبکه‌های اجتماعی نیستید اما فرانچایز یک برند معتبر را داشتن به شما اجازه می‌دهد که نام فروشگاهی که دارید در تلویزیون، مهم‌ترین مسابقات و بهترین جاهای شهر شنیده شود، آن هم در حالی که شما هزینه‌ای نمی‌کنید.
یک روز تبلیغات تلویزیون را نگاه کنید. از دیلی مارکت تا افق کوروش و رفاه هر روز چندین و چندبار بار شاهد جذاب‌ترین تبلیغات ممکن هستید. یک فروشگاه محلی ساده هرگز به چنین سطحی از تبلیغات نمی‌رسد.
معایب فرانچایز
با وجود این مزایای قابل توجه و خوب، فرانچایز معایب یا محدودیت‌هایی نیز دارد که باید به آن آگاه باشید تا بتوانید انتخاب درستی نسبت به امکانات و علائق خود داشت باشید.
شما باید به قیمت‌های مصوب فرانچایز، الگوهای فروش، تخفیف‌های دسته جمعی و دیگر قواعد ابلاغی از سوی سازمان اصلی پایبند باشید. البته این مسئله الزاما بد نیست، ولی شاید مورد علاقه شما نباشد. از طرف دیگر اگر اتفاقی برای برند فرانچایز رخ دهد شاید به پای شما هم نوشته شود. با این وجود در مورد فرانچایزهای ایرانی، به خصوص فروشگاه‌های زنجیره‌ای، این اتفاق کمتر رخ می‌دهد.
همانطور که می‌بینید معایب فرانچایز در مقایسه با مزایای آن به قدری کم است که اصلا به حساب نمی‌آید. حجم استرس و فشاری که با گرفتن فرانچایز از روی دوش مغازه‌دار برداشته می‌شود و امکاناتی که در دسترسش قرار می‌گیرد اصلا قابل قیاس با محدودیت‌های اندک این کار نیست.
تنها در یک نمونه فروشگاه‌های زنجیره ای افق کوروش به عنوان بزرگترین فروشگاه زنجیره ای کشور ۳۱۰۰ شعبه دارد که بیش از این نیمی از آن‌ها به شکل فرانچایز اداره می‌شوند. همین مسئله نشان می‌دهد که فرانچایز چه ویژگی‌های مثبت و جذابی برای سرمایه‌گذاران و مشاغل محلی دارد.
در مجموع فرانچایز به خصوص با همکاری فروشگاه‌های زنجیره‌ای داخل کشور گزینه مطلوبی برای دو گروه است. گروه اول کسانی است که دنبال شروع یک کسب‌وکار با ریسک کم هستند و گروه دوم کسانی هستند که می‌خواهند خرده فروشی خود را توسعه دهند و حسن شهرت محلی خود را با کمک یک برند مشهور تقویت کنند.
