«وانگ ونبین» سخنگوی وزارت امور خارجه چین امروز (دوشنبه) در کنفرانس خبری هفتگی خود تأکید کرد که اجرای مؤثر برجام تنها شیوه درست و مناسب برای حل موضوع هسته‌ای ایران است.
روزنامه «گلوبال تایمز» چین در این خصوص گزارش کرد، ونبین در پاسخ به سؤال خبرنگاری در ارتباط بیانیه تهدیدآمیز اخیر تروئیکای اروپا علیه برنامه هسته‌ای ایران گفت: «اجرای مؤثر برجام تنها شیوه درست برای حل موضوع هسته‌ای ایران است و چین قاطعانه از بازگشت هرچه سریع‌تر برجام به مسیر درست حمایت می‌کند».
تروئیکای اروپا (فرانسه،آلمان و انگلیس) در پایان نشست کشورهای صنعتی جهان موسوم به گروه ۲۰ در «رم» پایتخت ایتالیا در بیانیه‌ای ضمن ابراز نگرانی از برنامه غنی‌سازی ایران گفتند که هر اقدامی را برای ممانعت از دسترسی ایران به تسلیحات هسته‌ای انجام می‌دهند.
این دیپلمات چینی با انتقاد از سیاست‌های آمریکا در قبال جمهوری اسلامی ایران گفت: «ایالات متحده به عنوان مقصر اصلی بحران کنونی هسته‌ای ایران، می‌بایست سیاست اشتباه “فشار حداکثری” علیه ایران را کاملاً اصلاح کند و ایران نیز بر این اساس مجدداً پایبندی کامل به تعهداتش (ذیل برجام) را از سربگیرد و باقی طرف‌ها (گروه ۱+۴) باید نقش سازنده‌ای را در این خصوص ایفا کنند».
ونبین با تأکید بر لزوم ازسرگیری هرچه سریع‌تر مذاکرات «وین» برای احیای برجام گفت: «پیشرفت‌های مهمی در ۶ دور مذاکرات برای احیای تعهدات برجامی در نیمه اول امسال حاصل شد. تمامی طرف‌ها باید هرچه سریع‌تر مذاکرات را ازسربگیرند و به دنبال راه‌حل‌های قابل انعطاف و واقع‌گرایانه‌ای برای حل موضوعات باقی‌مانده باشند و برای حصول پیشرفت‌های جدید تلاش کنند».
وی سپس با اشاره به این موارد ادامه داد: «چین همچنان به حفظ ارتباطات نزدیک با طرف‌های مربوطه ادامه می‌دهد و به صورت سازنده در مذاکرات مشارکت می‌کند و در عین حال از حقوق و منافع قانونی خود قاطعانه حفاظت می‌کنیم».
روز شنبه هشتم آبان ماه، «جو بایدن» رئیس جمهور آمریکا، «آنگلا مرکل» سرپرست صدر اعظمی آلمان، «بوریس جانسون» نخست وزیر انگلیس و «امانوئل ماکرون» رئیس جمهور فرانسه در بیانیه‌ای مشترک در خصوص پیشرفت‌های هسته‌ای ایران ابراز نگرانی کردند.
در ادامه این بیانیه آمده است: «ما عزم خود را برای اطمینان از اینکه ایران هرگز نتواند به توسعه سلاح هسته‌ای یا دستیابی به آن، بپردازد ابراز کردیم و نگرانی شدید وفزاینده خود را به اشتراک گذاشتیم، این در حالی است که ایران مذاکرات بازگشت به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) را از ماه ژوئن متوقف کرده و گام‌های تحریک آمیز هسته‌ای نظیر تولید اورانیوم با درصد غنای بالا و اورانیوم فلزی غنی شده را شتاب بخشیده است».
آمریکا و تروئیکای اروپا در این بیانیه مدعی شدند: «ایران هیچ نیاز غیرنظامی معتبری برای این اقدام نداشته اما هر دو اقدام برای برنامه‌های تسلیحات هسته‌ای مهم هستند».
در ادامه این بیانیه آمده است: «این گام‌ها تنها باعث افزایش هشدارها می‌شود که همزمان با این گام‌ها، ایران همکاری و شفافیت با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را کاهش داده است»
علی‌رغم اذعان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به پایبندی ایران به تمامی تعهداتش، دولت آمریکا تحت ریاست جمهوری «دونالد ترامپ» در اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۹۷ به صورت یکجانبه از این توافق مورد تایید سازمان ملل خارج شد.
پس از خروج آمریکا از برجام، این کشور سیاست فشار حداکثری را علیه ایران در پیش گرفت تا ایران را مجبور به قبول توافقی که به زعم ترامپ، توافق بهتر نامیده می‌شد، دست یابد.
جمهوری اسلامی ایران تا یک سال بعد از خروج آمریکا از برجام به تمامی تعهداتش ذیل این توافق عمل کرد تا به کشورهای اروپایی که وعده می‌دادند آثار خروج واشنگتن از توافق را جبران می‌کنند فرصت دهد برای تحقق این وعده تلاش کنند.
بعد از گذشت یک سال از خروج آمریکا از برجام، تهران اعلام کرد با توجه به اینکه کشورهای اروپایی به وعده‌هایشان عمل نکرده‌اند در چند گام تعهداتش ذیل برجام را کاهش خواهد داد. کاهش تعهدات ایران ذیل مفاد توافق هسته‌ای برجام صورت می‌گرفت.
تا کنون شش دور مذاکره در شهر وین میان آمریکا و سایر طرف‌های برجام غیر از ایران برای تسهیل بازگشت آمریکا به برجام انجام شده است. طرف‌ها می‌گویند پیشرفت‌های ملموسی در این مذاکرات حاصل شده اما پاره‌ای اختلافات کماکان باقی است.
یکی از زمینه‌های اختلاف در این مذاکرات اصرار آمریکا بر حفظ برخی از تحریم‌هایی است که دولت ترامپ بعد از خروج از برجام علیه ایران اعمال کرده است. مضاف بر این، دولت بایدن اعلام کرده هیچگونه ضمانتی نمی‌تواند درباره عدم خروج دوباره دولت‌های بعدی آمریکا از برجام بدهد.
مضاف بر این، مقام‌های دولت آمریکا پیش از این تصریح کرده‌اند که قصد دارند از ورود به برجام به عنوان «سکویی» جهت پرداختن به سایر اختلافات از جمله مسائل موشکی و منطقه‌ای استفاده کنند.
اخیراً مقام معظم رهبری در جلسه‌ای تأکید کردند آمریکایی‌ها خواستن گنجاندن بندی در توافق هسته‌ای برجام برای ملزم کردن ایران به گفت‌وگو بر سر مسائل موشکی و منطقه‌ای هستند.
