- حسام مهدوی – هر روز که اخبار کمبود برق، قطعی آب، یا افت فشار گاز را میشنویم، ناخودآگاه آهی از سر دلخوری میکشیم و میگوییم: «مدیران چه میکنند؟ چرا این وضع درست نمیشود؟» حقیقت تلخی پشت این جملهها پنهان است: سالهاست که مدیریت منابع در کشور ما پر از اشکال، تصمیمهای نادرست، و حتی سوءاستفادههایی بوده که امروز نتیجهاش را با بحرانهای روزمره لمس میکنیم. اما در کنار همه این بیبرنامگیها، یک واقعیت را نباید فراموش کنیم: هر کدام از ما هم سهمی در این وضعیت داریم.
بله، شاید زیرساختها فرسودهاند، شاید پروژههای توسعهای ناکام ماندهاند، شاید بسیاری از مسئولان به جای حل مسئله فقط صورتمسئله را پاک کردهاند، اما آیا این به ما مجوز میدهد که از مسئولیت فردی خود شانه خالی کنیم؟ آیا وقتی آب کم است، حق داریم با بیخیالی شیر را باز بگذاریم؟ وقتی برق با کمبود تولید مواجه است، مجازیم تمام روز کولر و لامپها را روشن نگه داریم؟ وقتی گاز کشور صرف تأمین نیازهای گرمایشی و صنعتی میشود، میتوانیم بدون فکر شوفاژها را تا آخر باز بگذاریم؟
واقعیت این است که حتی اگر بهترین مدیران جهان هم سر کار باشند، بدون مشارکت مردم در مدیریت مصرف، هیچ بحران بزرگی حل نمیشود. بحرانهایی مثل انرژی، آب، و محیطزیست، فقط با سیاستگذاری از بالا کنترل نمیشوند؛ آنها نیازمند تغییر فرهنگ مصرف از پایین هستند.
وقتی هر روز هزاران مترمکعب آب در خانهها، رستورانها و مغازهها هدر میرود، وقتی هزاران کیلووات برق صرف چراغهایی میشود که میشد خاموش باشند، وقتی گاز در ساختمانهایی با عایقبندی بد میسوزد و به هدر میرود، در نهایت این ما هستیم که خودمان روی آتش کمبودها نفت میریزیم.
شاید حق داریم از وضعیت مدیریتی گلایه کنیم، اما هیچ حقی برای اسراف نداریم. درست است که ما تصمیمگیر اصلی نیستیم، اما دستکم میتوانیم از سهم خودمان برای آینده بهتر بگذریم. کمکردن حتی یک لامپ اضافی، بستن یک شیر آب بیدلیل، و استفاده بهینه از گاز، شاید بهتنهایی دنیا را عوض نکند، اما وقتی میلیونها نفر آن را رعایت کنند، نتایج شگفتانگیزی دارد.
در جهانی که هر روز داغتر، خشکتر و کممنبعتر میشود، صرفهجویی دیگر فقط یک انتخاب اخلاقی نیست؛ یک ضرورت است، برای زندهماندن، برای ادامهدادن، و برای اینکه نسلهای بعدی ما را سرزنش نکنند. پس حتی وقتی از تصمیمهای بد مدیریتی ناراحت میشویم، فراموش نکنیم که سهم خودمان را درست ادا کنیم. کشور فقط با اصلاح بالا درست نمیشود؛ از پایین هم باید شروع کرد.
