حسین ابرقویی – هر روز هزاران نفر از ساکنان تهران برای رفتوآمد، خرید، تفریح یا ورزش از پیادهراهها و معابر مخصوص عابر پیاده استفاده میکنند. اما برخلاف ظاهر زیبا و وعدههای شهری، پیادهروی در تهران با چالشها و معضلات فراوانی همراه است. خبرنگار ما در این گزارش، تجربهها و مشکلات عابران را بررسی کرده و با کارشناسان شهری گفتوگو کرده است.
انسداد مسیر با موتورسیکلت و دوچرخه
پیادهراهها اصولاً باید محل امن و بدون وسیله نقلیه برای عابران باشند. اما در بسیاری از معابر تهران، موتورسیکلتها به راحتی وارد پیادهروها میشوند.
خانم فاطمه موسوی، یکی از عابران میدان انقلاب، میگوید:ما با بچه کوچک از پیادهرو میرویم، ولی دائم باید مراقب موتورهایی باشیم که از کنارمان رد میشوند. چند بار نزدیک بود تصادف کنیم.
سد معبر توسط دستفروشها و مغازهداران
در خیابانهای پررفتوآمد مثل ولیعصر، هفتتیر و بازار بزرگ، بخش زیادی از پیادهراهها توسط بساط دستفروشها و حتی کالاهای مغازهداران اشغال شده است.
دکتر رضا شریعتی، استاد برنامهریزی شهری دانشگاه شهید بهشتی، به خبرنگار ما میگوید:وقتی پیادهراه تبدیل به بازار غیررسمی میشود، عملاً عابر باید بین خودروهای خیابان حرکت کند. مدیریت شهری باید جایگزین مناسبی برای دستفروشان پیدا کند، نه اینکه فقط با شعار از آنها حمایت کند.»
ناایمنی مسیرها برای گروههای خاص
کودکان، سالمندان و افراد دارای معلولیت، بزرگترین قربانیان مشکلات پیادهراهها هستند. رمپهای شکسته، جدولهای بلند، مسیرهای ناهموار و نبود علائم مناسب، این مسیرها را برای گروههای آسیبپذیر تقریباً غیرقابل استفاده کرده است.
خانم مریم قاسمی، مادر یک کودک معلول، میگوید:برای یک مسیر صد متری باید از چند مانع رد شویم؛ یا کالسکهبر نیست یا رمپ شکسته یا شیب غیرمعمول دارد.
کیفیت پایین زیرساختها
فرسودگی سنگفرشها، نبود نور کافی شبانه، نبود تابلوهای راهنما و حتی کثیفی معابر، تجربه پیادهروی در تهران را ناخوشایند میکند. این موارد نهتنها تهدیدی برای سلامت عابران هستند، بلکه کیفیت زندگی شهری را پایین میآورند.
🔹 پیامدها برای شهر
این معضلات پیامدهای مهمی دارند:
کاهش تمایل مردم به پیادهروی و افزایش استفاده از خودرو
کاهش سلامت عمومی و افزایش بیماریهای مرتبط با کمتحرکی
کاهش حس تعلق شهروندان به فضاهای عمومی و تضعیف سرمایه اجتماعی
دکتر شریعتی پیشنهاد میکند:
✔ نصب موانع فیزیکی مناسب برای جلوگیری از ورود موتورسیکلتها
✔ طراحی بازارچههای موقت برای ساماندهی دستفروشان
✔ بهبود کیفیت کفسازی و مناسبسازی معابر برای گروههای خاص
✔ افزایش نورپردازی و نصب تابلوهای راهنما برای ایجاد امنیت و زیبایی
✔ فرهنگسازی عمومی برای احترام به حقوق عابران
تهران، اگرچه شهری پرجنبوجوش و زنده است، اما برای عابرانش شهر آسان و امنی نیست. اگر مدیران شهری واقعاً به توسعه پایدار و کیفیت زندگی اهمیت میدهند، باید به پیادهراهها نگاه ویژه داشته باشند. شهری که برای پیادهها طراحی نشود، در نهایت برای همه ساکنانش ناخوشایند خواهد بود.
