به گزارش پرونده نیوز و به نقل از خبرگزاری تسنیم، شاید اگر فرزند دانش‌آموز داشته باشید کنار تمام دغدغه‌های اقتصادی و معیشتی زندگی، یافتن مدرسه خوب و بهره‌مندی از آموزش باکیفیت هم یکی از دغدغه‌های جدی زندگی شما باشد آن هم در شرایطی که انواع مختلف مدارس در کشور با امکانات متعدد خود سطوح متفاوتی از آموزش را عرضه می‌کنند.
در شرایطی که فرصت تحصیل باید به‌عنوان یکی از مؤلفه‌های اصلی در ارتقای طبقه اجتماعی افراد جامعه نقش ایفا کند و دانش‌آموزان از طبقات مختلف جامعه با استفاده از این فرصت، امکان ارتقای اجتماعی خود را فراهم کنند اما چند سالی است که بار اصلی این موضوع بر دوش خانواده‌ها قرار گرفته است و هر طبقه‌ای از جامعه بسته به موقعیت اجتماعی، سیاسی و اقتصادی خود، سبدی از آموزش باکیفیت را برای فرزندان خود فراهم می‌کند و دست‌آخر نتایج کنکور هر سال و تصاحب رتبه‌های زیر سه‌هزار توسط دانش‌آموزان مدارس خاص به‌تنهایی گویای اتفاق تلخی است که این روزها در کشور در حال وقوع است.
وضعیت نظام آموزشی کشور به‌ویژه عملکرد ضعیف دانش‌آموزان در عرصه‌هایی همچون آزمون‌های بین‌المللی و نتایج کنکور قطعاً این پیام را برای سیاست‌گذاران آموزشی کشور دارد که باید توجه بیشتری به مدارس دولتی عادی داشته باشند؛ پیامی که تا به امروز کمتر محل توجه بوده است.
بازتوزیع بی‌عدالتی توسط آموزش و پرورش
علاوه بر آن سال‌هاست که مجموعه آموزش و پرورش خود به‌نوعی از بازتوزیع بی‌عدالتی با ایجاد مدارس متنوع و با سطح خدمات آموزشی متفاوت، مشغول است و با شکل‌گیری دوگانه شهریه ـ کیفیت، خانواده‌ها را در دوراهی ثبت‌نام در مدارس دولتی یا غیردولتی و خاص قرار داده است.
در دیدار اخیر رئیس‌جمهور با جمعی از دانش‌آموزان، محمدمهدی پیغان؛ دانش‌آموز پایه یازدهم مدرسه نمونه دولتی ابوتراب شهرستان قدس در دیدار با رئیسی به این موضوع اشاره کرد و متذکر شد: «انواع مختلف مدارس در کشور نشان‌دهنده ضعف وزارت آموزش و پرورش در حوزه عدالت آموزشی است و با وجود آنکه آموزش و پرورش مدعی است برنامه‌های مختلفی در حوزه عدالت آموزشی دارد اما اقداماتی در این حوزه انجام نشده، باید اعتراف کنیم که ساعات آموزشی بیشتر و خدمات باکیفیت‌تر در مدارس غیردولتی و خاص رابطه مستقیمی با افزایش سطح عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان دارد.»
اجبار پنهان برای انتخاب مدارس غیردولتی
در چند سال اخیر نسبت دانش‌آموز به معلم (به‌ویژه در دوره ابتدایی) به‌شکل بیسابقهای افزایش یافته است و طبق آمار، تعداد دانش‌آموزان در کلاس درس مدارس دولتی در سال ۹۲، ۲۳ نفر بود که این میزان اکنون به بیش از ۲۵ نفر رسیده است.
زمانی که تراکم کلاسی از حد استاندارد (۲۰) و حد هنجاری (۳۵) فراتر می‌رود، بخشی از اولیا که تمکن مالی نسبی دارند برای دستیابی به حداقل کیفیت آموزش، ترجیح می‌دهند فرزندشان را به مدارس غیردولتی ببرند هرچند کیفیت آموزش در بسیاری از مدارس غیردولتی نیز جای تأمل دارد اما همین نسبت کمتر دانش‌آموز در هر کلاس سبب می‌شود، این مدارس جذابیت بیشتری برای اولیاء داشته باشند.
این آمار می‌تواند تصویر واضح‌تری را برای ما ترسیم کند:
۶۰درصد دبستانی‌ها در کلاس‌های شلوغ
براساس آخرین آمار در دسترس؛ جمعیت دانش‌آموزان دوره ابتدایی در مدارس دولتی در سال ۹۲، ۶ میلیون و ۴۱۴ هزار و ۸۲۱ نفر بود که در سال ۹۹ به ۶ میلیون و ۹۵۱ هزار و ۳۸۵ نفر رسید.
جمعیت دانش‌آموزان دوره ابتدایی در مدارس غیردولتی در سال ۹۲، ۶۰۳ هزار و ۴۶۴ نفر بود که در سال ۹۹ به یک میلیون و ۳۴۲ هزار و ۲۳۲ نفر رسید که با ۷ درصد رشد همراه بوده است.
کلاس‌های مدارس دولتی در دوره ابتدایی برای سال ۹۲، ۲۷۴ هزار و ۳۷۶ باب بود که در سال ۹۹ به ۲۷۵ هزار و ۶۰۱ باب رسیده است همچنین کلاس درس مدارس غیردولتی در سال ۹۲، ۳۵ هزار و ۱۸۶ باب بود که در سال ۹۹ به ۷۶ هزار و ۵۲۵ باب رسید.
طی این سال‌ها ۴۱٫۳۳۹ باب کلاس درس به مدارس غیردولتی و ۱٫۲۲۵ کلاس درس به مدارس دولتی اضافه شده است و عمده ساماندهی دانش‌آموزان دوره ابتدایی در مدارس دولتی با افزایش جمعیت کلاس‌های درس بوده است و اکنون جمعیت دانش‌آموزان در ۴۵ درصد کلاس‌های درس دوره ابتدایی بالای ۲۶ نفر است یعنی ۶۰ درصد جمعیت دانش‌آموزان دبستانی در کلاس‌های شلوغ درس می‌خوانند.
این وضعیت در شرایطی است که براساس مصوبات آموزش و پرورش تراکم مطلوب در دوره ابتدایی ۲۰ نفر و حداکثر تراکم ۲۶ نفر است و با توجه به اهمیت این موضوع تأکید شده است در هیچ شرایطی جمعیت دانش‌آموزان در کلاس‌های درس دوره ابتدایی بالای ۲۶ نفر نباشد!
توسعه به‌سمت دبیرستان‌های غیردولتی
به‌نظر می‌رسد سیاست‌های توسعه مدارس غیردولتی در دوره ابتدایی به هدف‌گذاری تعیین‌شده رسیده است و اکنون این توسعه در دوره متوسطه دنبال خواهد شد.
این موضوع در سخنان احمد محمودزاده؛ رئیس سازمان مدارس غیردولتی به‌وضوح قابل مشاهده است؛ او گفته است: سعی خواهیم کرد شیب ملایمی که در توسعه مدارس ابتدایی داشتیم در دوره اول و دوم آموزش متوسطه داشته باشیم.
همچنین ۴۳۰۵ مدرسه در تهران وجود دارد که از این تعداد ۲۵۶۶ مدرسه دولتی و ۱۷۳۹ مدرسه غیردولتی است و در مجموع ۴۱ درصد مدارس شهر تهران غیردولتی است.
از این تعداد ۱۲۴۵ دبستان دولتی در تهران و ۷۴۱ دبستان غیردولتی وجود دارد.
در جدول زیر تعداد مدارس دولتی در مناطق ۱۹گانه شهر تهران قابل مشاهده است و کمترین مدارس دولتی در منطقه ۳ به‌تعداد ۷۶ مدرسه قرار دارد و در این منطقه ۱۹۵ مدرسه غیردولتی فعالیت می‌کنند.
| منطقه ۱ | ۱۹۶ |
| منطقه ۲ | ۱۰۹ |
| منطقه ۳ | ۷۶ |
| منطقه ۴ | ۲۱۰ |
| منطقه ۵ | ۲۴۱ |
| منطقه ۶ | ۸۱ |
| منطقه ۷ | ۹۷ |
| منطقه ۸ | ۱۱۷ |
| منطقه ۹ | ۱۴۶ |
| منطقه ۱۰ | ۹۲ |
| منطقه ۱۱ | ۱۰۴ |
| منطقه ۱۲ | ۱۴۱ |
| منطقه ۱۳ | ۹۲ |
| منطقه ۱۴ | ۱۶۹ |
| منطقه ۱۵ | ۲۰۹ |
| منطقه ۱۶ | ۱۱۹ |
| منطقه ۱۷ | ۱۰۲ |
| منطقه ۱۸ | ۱۶۱ |
| منطقه ۱۹ | ۱۳۸ |
در جدول زیر تعداد مدارس غیردولتی در مناطق ۱۹گانه شهر تهران قابل مشاهده است که بیشترین مدارس در منطقه ۵ قرار دارد.
| منطقه ۱ | ۲۷۰ |
| منطقه ۲ | ۳۱۱ |
| منطقه ۳ | ۱۹۵ |
| منطقه ۴ | ۲۶۷ |
| منطقه ۵ | ۳۰۸ |
| منطقه ۶ | ۱۲۵ |
| منطقه ۷ | ۸۵ |
| منطقه ۸ | ۸۴ |
| منطقه ۹ | ۷۴ |
| منطقه ۱۰ | ۴۱ |
| منطقه ۱۱ | ۵۹ |
| منطقه ۱۲ | ۱۲۸ |
| منطقه ۱۳ | ۱۰۰ |
| منطقه ۱۴ | ۸۹ |
| منطقه ۱۵ | ۶۷ |
| منطقه ۱۶ | ۴۵ |
| منطقه ۱۷ | ۳۰ |
| منطقه ۱۸ | ۴۸ |
| منطقه ۱۹ | ۶۰ |
به‌نظر می‌رسد در ایران عمده‌ترین دلیل تقاضا برای مدارس غیردولتی، کیفیت نامطلوب آموزش در مدارس دولتی از یک‌سو و تمرکز مدارس غیردولتی بر آموزش‌های کنکوری و تست‌زنی در دوره متوسطه است.
